Palyatif bakımda ne yapılır?

Palyatif bakım, ciddi ve ilerleyici hastalıklara sahip bireylerin yaşam kalitesini artırmayı hedefleyen bir yaklaşımdır. Bu bakım modeli, hastanın sadece fiziksel ihtiyaçlarına değil, aynı zamanda duygusal, sosyal ve ruhsal ihtiyaçlarına da odaklanır. Palyatif bakımda yapılanlar genellikle aşağıdaki hizmetler ve yaklaşımları içerir:

1. Ağrı ve Semptom Yönetimi

Ağrı Kontrolü: Palyatif bakımın en önemli unsurlarından biri, hastanın yaşadığı ağrının kontrol altına alınmasıdır. Bunun için güçlü ağrı kesiciler, opioidler ve diğer ağrı yönetim yöntemleri kullanılır.
Semptom Yönetimi: Nefes darlığı, bulantı, kusma, iştahsızlık, yorgunluk ve uyku problemleri gibi hastalığa bağlı semptomlar tedavi edilir ve hafifletilir.

2. Psikososyal Destek

Duygusal Destek: Palyatif bakım, hastaların ve ailelerin duygusal ve psikolojik ihtiyaçlarını karşılamayı da içerir. Depresyon, kaygı, korku gibi duygusal zorluklarla başa çıkmalarına yardımcı olmak için psikologlar veya danışmanlar destek sağlar.
Aile Desteği: Hastanın ailesine de süreç boyunca duygusal ve pratik destek sağlanır. Aile bireylerinin hastalığın yarattığı duygusal yükle başa çıkmalarına yardımcı olunur.

3. Kişiselleştirilmiş Bakım Planı

Hasta ve Aile İle Birlikte Planlama: Palyatif bakım, hastanın ve ailesinin ihtiyaçlarına göre kişiselleştirilmiş bir bakım planı oluşturur. Bu plan, hastanın yaşadığı semptomlar, hastalığın aşaması ve ailevi durumu dikkate alınarak yapılır.
Hedeflerin Belirlenmesi: Hasta ve ailesi ile birlikte, yaşam hedefleri, bakım tercihlerinin netleştirilmesi ve hangi tedavi yöntemlerinin tercih edileceği belirlenir.

4. Manevi Destek

Ruhsal ve Dini Destek: Hastalar ve aileler, manevi inançlarına göre destek alabilirler. Bu, dini liderler veya manevi rehberler aracılığıyla olabilir ve kişinin ruhsal huzurunu bulmasına yardımcı olmayı amaçlar.
Anlam Arayışı: Hastalar, hastalığın anlamını ve bu süreçte nasıl bir yaşam sürdüreceklerini düşünerek manevi destek alabilirler.

5. İlaç ve Tedavi Yönetimi

İlaç Tedavileri: Palyatif bakım, hastalığın ilerlemesini durdurmasa da, semptomları hafifletmek için çeşitli ilaçlar kullanır. Bu ilaçlar, hastanın genel rahatlığını artırmak için düzenlenir.
Yan Etkilerin Yönetimi: Tedavi süreçlerinde kullanılan ilaçların yan etkileriyle başa çıkmak da palyatif bakımın bir parçasıdır. Bu yan etkiler, mide bulantısı, yorgunluk veya baş dönmesi olabilir.

6. Fiziksel Terapi ve Rehabilitasyon

Fiziksel Hareketin Desteklenmesi: Hastanın fiziksel yeteneklerini korumasına yardımcı olmak için fiziksel terapi uygulanabilir. Hareket kabiliyeti azalmış hastalarda, kasları güçlendirme ve hareket kabiliyetini artırma amaçlanır.
Solunum Terapisi: Nefes darlığı çeken hastalara solunum egzersizleri ve terapi teknikleri uygulanarak daha rahat nefes almaları sağlanır.

7. Evde Bakım ve Destek

Evde Sağlık Hizmeti: Hastalar, evlerinde de bakım alabilirler. Evde palyatif bakım hizmeti, hastanın ev ortamında rahatça tedavi edilmesini sağlar. Hemşireler, doktorlar ve diğer sağlık profesyonelleri evde bakım sağlar.
Tıbbi Ekipman Temini: Hastaların ihtiyacı olan tıbbi ekipmanlar, örneğin hasta yatağı, oksijen cihazları gibi, evde kullanmak üzere sağlanır.

8. Yaşamın Son Dönemi Bakımı (Hospis)

Son Dönem Destekleri: Hastaların yaşamlarının son döneminde, onların rahatını ve huzurunu artırmak için özel bir bakım sağlanır. Bu aşamada hasta ve ailesine hem fiziksel hem de duygusal olarak destek verilir.
Aileye Yas Desteği: Hastanın vefatından sonra aile bireylerine yas danışmanlığı ve manevi destek sunulur.

Palyatif bakımda yapılanlar, hastanın rahatını sağlamak, semptomlarını hafifletmek ve yaşam kalitesini en üst seviyede tutmak için tüm sağlık profesyonelleri tarafından titizlikle planlanır.